Büyükşehir’e yanlış

Sayıştay, 2020 yılına ait Kamu İdareleri Genel Denetim Raporlarını yayınladı. Bu yılki raporlarda ilimizden 3 belediye ve bir belediye kuruluşu var

Sayıştay’ın Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ile ilgili 2020 Denetim Raporunda toplam 15 bulguya rastlandı. En dikkat çeken bulgulardan bazıları, ilçe belediyelerine borç verilmesi, ilçe belediyelerine kafeterya tahsisi ve bazı derneklere yapılan bedelsiz tahsis. Raporda ilgili bölüm şu şekilde dile getirilmiş: İLÇE BELEDİYELERİNE KAFETERYA TAHSİSİ “Büyükşehir Belediyesinin mülkiyetinde olan kafeteryalardan bir kısmının mevzuata aykırı olarak ilçe belediyelerine tahsis edildiği görülmüştür. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla” ilişkiler başlıklı 75’inci maddesinde; “d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi 25 yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.” Belediyelerin mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına taşınmaz tahsis etmesinin ön koşulu, tahsisi yapılan taşınmazın, idarenin asli görev ve hizmetlerinde kullanılmasıdır. Buna karşılık ticari işletmecilik kurallarına uygun yönetilen kafeteryaların tahsisi, belediyelerin asli görev ve hizmetleri kapsamında değildir. Dayanağı asli kamu hizmetininyerinegetirilmesi olmayan tahsis işleminin mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmektedir. Nitekim kamu idaresi konunun düzeltilmesi için ilgili ilçe belediyelerine bildirimde bulunulacağını bildirmiştir.” BÜYÜKŞEHİR’E AİT TAŞINMAZLARIN BAZI DERNEKLERE BEDELSİZ TAHSİSİ “Kuruma ait taşınmazların incelenmesi sonucunda; Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi Kararı’yla “ortak hizmet projeleri kapsamında” bazı derneklere ücretsiz olarak taşınmaz tahsis edildiği görülmüştür. 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75'inci maddesine göre; mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşları dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, derneklere, sivil toplum kuruluşlarına veya meslek kuruluşlarına süresi ne olursa olsun belediye taşınmazlarının ücretsiz olarak tahsis edilmesi mümkün görülmemektedir. İhtiyaç bulunmayan belediye taşınmazları ancak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun olarak kiralanabilirler.   Öte yandan belediyeler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 5362 sayılı Kanun kapsamındaki meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilmektedir. Ancak mevzuat gereği ortak hizmet projeleri kapsamında bir taşınmazın bedelsiz olarak tahsisi mümkün değildir. Zira ortak hizmet projesi; belediye ile derneğin veya “kamuya yararlı derneğin” ortak bir amaç için Belediyenin görev ve sorumluluk alanı içerisinde yer alan bir hizmeti “iş birliği içinde” gerçekleştirmeleridir. Paydaşların görevlerinin belirlendiği bir hizmet tanımı içerisinde birbirine eşit katkılarının olması gerekmektedir. Yapılan incelemede, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne ait taşınmazların “ortak hizmet projeleri kapsamında” bazı dernek, vakıf ve sivil toplum kuruluşlarının kullanımı için yapılan tahsislerin 2020 yılında devam ettiği görülmüştür. Kamu İdaresi bulgu konusu tahsislerin dernek, vakıf ve kuruluşlarla "ortak hizmet projeleri" kapsamında, ortak kullanıma ve işbirliği yapma amacına yönelik olarak yaptıklarını ve mevzuata uygun olduğunu ifade etmiştir. Ancak ortak hizmet projeleri kapsamında bile olsa yukarıda belirtilen mevzuat gereği karşılıksız tahsis mümkün değildir. Yapılan tahsis işlemlerinin iptal edilmesi gerekmektedir.” İLÇE BELEDİYESİNE BORÇ VERİLMESİ “Büyükşehir tarafından geçmiş yıllarda … İlçe Belediyesine verdiği borcun 2020 yılında geri ödemesinin tamamlanmadığı anlaşılmıştır. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun, “Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon” başlıklı 27’nci maddesinde, “...Büyükşehir belediyesi, ilçe (…) (2) belediyeleri ile ortak projeler geliştirebilir ve yatırım yapabilir. Büyükşehir belediyesi, kesinleşmiş en son yıl bütçe gelirinin % 10’unu aşmamak ve bütçede ödeneği ayrılmış olmak şartıyla, ilgili belediyenin yatırım programında yer alan projelerin finansmanı için büyükşehir belediye başkanının teklifi ve meclisin kararıyla ilçe (…)(2) belediyelerine malî ve aynî yardım yapabilir.   Büyükşehir belediyesi ile bağlı kuruluşları, belediye başkanının onayı ile birbirlerinin nakit ihtiyacını karşılayabilir. Bu şekildeki ödünç vermelerde faiz uygulanmaz ...” denilmektedir. Aynı Kanunu’nun “Büyükşehir belediyesinin giderleri” başlıklı 24’üncü maddesinde Büyükşehir belediyesinin giderleri arasında ilçe belediyelerine borç verilebileceğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Büyükşehir belediyesinin bağlı kuruluşlarla sınırlı olmak üzere belediye başkanının onayı ile birbirlerinin nakit ihtiyacını karşılayabileceği ve bu şekildeki ödünç vermelerde faiz uygulanmayacağı açıktır. Ancak belediyelerin ilçe belediyelerine borç vermesine izin veren herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Kaldı ki kamu idaresi de konuya itiraz etmemiş ve ilçe belediyesine verilen borç için yasal faiz tahakkuk ettirildiğini ve faizleri ile birlikte tahsil sürecinin devam ettiğini bildirmiştir.”